Xây Dựng Các Mối Quan Hệ Trong Công Việc: Tầm Quan Trọng, Nguyên Tắc và Phương Pháp

1. Tầm Quan Trọng của Mối Quan Hệ Trong Công Việc

Trong môi trường làm việc ngày nay, khả năng xây dựng và duy trì các mối quan hệ tốt không chỉ là một lợi thế mà còn là một yếu tố quan trọng để đạt được thành công trong sự nghiệp. Các mối quan hệ vững chắc không chỉ mang lại những cơ hội thăng tiến, phát triển mà còn giúp bạn có một môi trường làm việc tích cực và hỗ trợ. Dưới đây là một số lợi ích cụ thể của việc xây dựng mối quan hệ trong công việc:

• Tăng cường sự hợp tác và làm việc nhóm: Các mối quan hệ tốt sẽ thúc đẩy tinh thần làm việc nhóm, mọi người cởi mở hơn, tin tưởng nhau hơn để chia sẻ ý tưởng và hợp tác một cách hiệu quả để đạt được những mục tiêu chung. Các công việc vì thế sẽ được thực hiện nhanh chóng và ít khi xảy ra sai sót

• Mở rộng mạng lưới quan hệ chuyên nghiệp: Việc kết nối với các đồng nghiệp, cấp trên, khách hàng, đối tác… có thể mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp (được thăng chức, tham gia dự án, nhận giới thiệu việc làm mới, cơ hội làm freelance), và cơ hội hợp tác với những người tài năng ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Một mạng lưới quan hệ tốt có thể là một tài sản cực kỳ quan trọng cho tương lai.

• Nhận được sự hỗ trợ và tư vấn: Những người có quan hệ tốt với bạn luôn sẵn sàng lắng nghe, tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm, hoặc cho những ý kiến có tính đóng góp cao. Giúp cho công việc của bạn thuận lợi và bản thân ngày một hoàn thiện hơn.

• Tăng cường sự tin tưởng và tôn trọng: Một mối quan hệ tích cực sẽ tạo dựng niềm tin, sự tôn trọng lẫn nhau. Giúp bạn xây dựng được uy tín cá nhân, các dự án được trao cho những người bạn tin cậy.

• Nâng cao khả năng giao tiếp và xây dựng mối quan hệ: Quá trình tương tác sẽ rèn luyện cho bạn kỹ năng giao tiếp, lắng nghe, giải quyết vấn đề, xử lý các tình huống khó xử… kỹ năng quan trọng cho quá trình phát triển bản thân

• Giảm căng thẳng và tạo môi trường làm việc tích cực: Một mối quan hệ tốt sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái và tích cực khi đến nơi làm việc mỗi ngày, giúp giảm thiểu căng thẳng và xây dựng nên một môi trường làm việc vui vẻ, thoải mái. Từ đó cũng gia tăng hiệu suất lao động hơn rất nhiều.

• Tạo dựng uy tín và sự ảnh hưởng: Khi bạn có nhiều mối quan hệ chất lượng thì điều đó có nghĩa là nhiều người biết tới những giá trị của bạn, và bạn có một vị thế nhất định. Từ đó uy tín và tầm ảnh hưởng cũng sẽ tăng lên, bạn có tiếng nói hơn và các quyết định cũng mang tính hiệu quả hơn rất nhiều.

• Khả năng phục hồi tốt hơn: Một người khi gặp những sự cố không may mắn sẽ được bạn bè, đồng nghiệp tin cậy chia sẻ và hỗ trợ, để mau chóng vượt qua khó khăn. Những khó khăn trong sự nghiệp đôi khi sẽ có cách giải quyết một cách nhanh chóng và hợp lý nếu như chúng ta luôn được bạn bè, người quen sẵn lòng giúp đỡ

• Cơ hội thăng tiến: Với mối quan hệ tốt đẹp, luôn làm việc hiệu quả thì việc bạn có cơ hội thăng tiến cao là một điều hết sức bình thường

2. Nguyên Tắc Xây Dựng Mối Quan Hệ Trong Công Việc

Để xây dựng các mối quan hệ trong công việc một cách hiệu quả và bền vững, bạn cần tuân thủ theo những nguyên tắc sau:

• Chân thành: Thể hiện sự quan tâm, tôn trọng thực sự đến những người xung quanh.

  • Không giả tạo, gượng ép và hãy cho mọi người thấy những nét chân thật nhất của bản thân, luôn thân thiện, nhiệt tình

  • Không tạo ấn tượng để có lợi cho mình mà luôn sống thật với chính bản thân

• Tôn trọng: Tôn trọng sự khác biệt về ý kiến, văn hóa, và phong cách làm việc. Luôn đặt người khác vào vị trí tương đồng, bạn sẽ có những lời lẽ và hành động đúng mực

  • Cần có sự lắng nghe và ghi nhận quan điểm của người khác cho dù đôi khi ý kiến của họ không phù hợp với quan điểm của bạn. Điều này vừa thể hiện sự tôn trọng, vừa có thể sẽ làm mở rộng thế giới quan và giúp cho bạn có cái nhìn đa chiều về vấn đề hơn.

• Tuyệt đối không so sánh và mang những yếu tố chủ quan vào các nhận xét của bạn.

• Lắng nghe: Chủ động lắng nghe người khác chia sẻ, thể hiện sự quan tâm, thấu hiểu với các tâm tư, cảm xúc, khó khăn, đồng thời cũng cần tôn trọng quyền riêng tư, những vấn đề không được sự cho phép thì không nên chủ động khai thác, hỏi han quá nhiều.

  • Lắng nghe chủ động là phải có những tương tác và ghi nhận (bằng lời nói, hành động), tập trung vào các chi tiết quan trọng, nắm được những mong muốn của người đối diện.

  • Tránh bị phân tâm, không nên để ý hoặc làm các công việc riêng khác, không được chen ngang lời của người khác.

  • Tập trung đặt các câu hỏi phù hợp, các câu hỏi gợi ý, những chia sẻ tích cực có tính động viên cao để đối phương thấy thoải mái và tiếp tục những chia sẻ, trao đổi.

• Cho đi: Luôn sẵn sàng giúp đỡ mọi người (công việc, lời khuyên, hoặc những sự hỗ trợ về tinh thần…) Hãy làm với tinh thần hết mình và đừng mong cầu một điều gì sẽ nhận lại.

  • Bạn cần làm gì tốt nhất trong khả năng, sự chân thành là chìa khóa, chứ không hẳn là kết quả công việc đã giúp bạn thành công hay không. Sự hỗ trợ không cần mang giá trị vật chất quá cao, đôi khi chỉ cần một vài câu hỏi thăm, quan tâm đúng lúc, đúng thời điểm thì cũng đã có giá trị rất nhiều.

• Tính xây dựng: Đưa ra những phản hồi và đánh giá có tính xây dựng, tích cực, tránh những lời chê bai, chỉ trích gay gắt hoặc dùng những từ ngữ có ý miệt thị, so sánh, gây ra các ảnh hưởng tiêu cực.

  • Bạn nên có các giải pháp thay thế hoặc cách xử lý khác phù hợp, luôn chia sẻ những điều mang lại sự khích lệ hơn, hoặc chỉ ra hướng khắc phục cụ thể, cùng với sự sẵn sàng hỗ trợ (nếu có thể) để cùng nhau đi đến những kết quả tốt đẹp

  • Tuyệt đối không buông những lời nói và thái độ tiêu cực, vì đôi khi nó sẽ phản lại chính bản thân mình.

• Tín nhiệm: Giữ lời hứa, tôn trọng các cam kết để mọi người tin tưởng và tôn trọng.

• Bạn không nên hứa suông và cố gắng thực hiện đầy đủ các cam kết mà bạn đã đưa ra, đặc biệt về thời gian hoàn thành công việc hoặc việc hỗ trợ ai đó. Sự tín nhiệm giúp cho mọi người luôn tin tưởng và có những mong muốn gắn kết hơn với bạn.

• Kiên nhẫn: Quá trình xây dựng các mối quan hệ thường cần nhiều thời gian.

  • Không nên quá nóng vội và bạn phải làm thật chậm rãi, quan sát các mối quan hệ và cố gắng thể hiện mình trong quá trình hợp tác, đừng bỏ cuộc một cách dễ dàng. Không phải ai cũng sẽ có một kết quả tốt ngay lập tức sau một vài lần kết nối, và điều đó đòi hỏi sự kiên nhẫn từ bạn.

3. Phương Pháp Cụ Thể Để Xây Dựng Mối Quan Hệ

Để xây dựng mối quan hệ trong công việc một cách hiệu quả, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau:

• Giao tiếp cởi mở, chân thành: Hãy tạo cho mọi người thấy rằng bạn là người thoải mái, luôn cởi mở trong giao tiếp, tôn trọng người đối diện để bạn nhận lại những sự tích cực từ mọi người.

  • Luôn chủ động làm quen, mở lời trước và hỏi han các đồng nghiệp, đối tác. Nên có nụ cười thân thiện, lịch sự. Ghi nhớ tên, các sở thích và một số thông tin cơ bản để giúp cho việc kết nối thêm gần gũi, thân thiết.

  • Luôn lắng nghe những gì họ nói và những thông tin trong công việc, phản hồi và có những trao đổi rõ ràng về quan điểm và thái độ.

• Tham gia các hoạt động nhóm: Chú trọng làm tốt vai trò và thể hiện được trách nhiệm của bản thân trong tập thể, có tinh thần hòa đồng và làm việc hết mình

  • Thường xuyên tham gia các sự kiện, buổi gặp mặt hoặc các chương trình hoạt động team building, văn hóa của công ty hoặc nhóm, phòng ban.

  • Luôn cởi mở, hòa đồng và chia sẻ một cách nhiệt tình

• Chủ động hỗ trợ người khác: Giúp đỡ đồng nghiệp và luôn có tinh thần cho đi vô tư (ví dụ bạn có một bài nghiên cứu tốt và bạn có thể chia sẻ, hoặc bạn chủ động giúp đỡ một đồng nghiệp khi họ gặp khó khăn…).

  • Tuy nhiên cũng nên hỗ trợ vừa phải và phải đảm bảo những việc đó không ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và kết quả của các công việc của bản thân bạn

  • Có một tinh thần học hỏi và sẵn sàng nhận thêm nhiệm vụ để có thể tích lũy được các kỹ năng trong quá trình giúp đỡ

• Hỏi han và thể hiện sự quan tâm: Bạn có thể gửi lời chúc vào ngày sinh nhật, hoặc các dịp đặc biệt. Chủ động hỏi thăm tình hình công việc, sức khỏe của những người quen thân (dù bạn không có nhiệm vụ)

  • Một vài câu hỏi thăm quan tâm cũng là một chất xúc tác giúp cho các mối quan hệ được thắt chặt hơn, thân thiết hơn. Luôn nhớ mọi thứ chân thành sẽ là chìa khóa để kết nối các mối quan hệ.

  • Điều này thể hiện bạn quan tâm và luôn sẵn sàng chia sẻ

• Tôn trọng ý kiến của người khác: Không bảo thủ, luôn tiếp nhận những phản hồi và học hỏi từ người khác (tuyệt đối không có sự miệt thị, kỳ thị hoặc không tôn trọng đối với người khác)

  • Chấp nhận những ý kiến bất đồng, bạn luôn phải thể hiện thái độ tôn trọng, cởi mở để trao đổi ý kiến. Nên chủ động lắng nghe ý kiến từ người khác. Đặt câu hỏi và những thông tin liên quan, từ đó bạn có được một cái nhìn đa chiều hơn.

• Quan trọng nhất vẫn là hãy bảo vệ các ý kiến mà bạn cho rằng đúng, nhưng cũng nên có một thái độ lịch sự và bình tĩnh khi thể hiện sự phản đối

• Giao lưu, trò chuyện: Có những giờ giải lao thì nên dành thời gian giao lưu và chia sẻ (thay vì cứ mải mê với công việc của bản thân). Không chỉ quan tâm đến công việc, mà nên chia sẻ về đời sống và các sở thích, qua đó mà tìm thấy những điểm chung

  • Tuy nhiên bạn cũng cần cân bằng các thời điểm chia sẻ, cần chú ý những yếu tố riêng tư để không bị xem là một người quá “vô duyên” trong các mối quan hệ.

• Xây dựng uy tín cá nhân: Luôn cố gắng làm việc chuyên nghiệp, trung thực và trách nhiệm để nhận được sự tín nhiệm từ mọi người

  • Đảm bảo sự trung thực và cam kết đối với các hành động, quyết định và lời nói của mình để gây dựng niềm tin. Đồng thời cần có những phản hồi tích cực trong mọi công việc.

  • Nên thể hiện rõ được khả năng giải quyết vấn đề để ngày càng có uy tín hơn

• Tham gia các sự kiện của công ty: Tham gia các hoạt động công ty một cách nhiệt tình. Gặp gỡ, trò chuyện, kết bạn để mở rộng thêm các mối quan hệ mới

  • Không chỉ các hoạt động của công ty mà nên tham gia nhiều các hoạt động chung của phòng, ban. Cần có một thái độ chủ động để học hỏi và có nhiều cơ hội tương tác hơn

• Luôn duy trì năng lượng tích cực, vui vẻ để lan tỏa sự yêu đời

• Tạo lập và giữ liên lạc: Dù ở bất cứ vị trí công việc nào thì việc chủ động và duy trì sự liên lạc thường xuyên với mọi người sẽ rất quan trọng (để cùng nhau trao đổi hoặc cập nhật tình hình)

  • Bạn có thể trao đổi những kinh nghiệm hữu ích trong quá trình làm việc, hỏi thăm tình hình sức khỏe hoặc công việc một cách lịch sự. Cần có sự lựa chọn thời điểm thích hợp và tôn trọng cuộc sống cá nhân

• Tạo giá trị cho các mối quan hệ: Đôi khi bạn có thể giúp đỡ người khác bằng cách kết nối với ai đó mà họ có nhu cầu. Hoặc là chia sẻ thông tin tuyển dụng, hỗ trợ tài liệu, kiến thức, kỹ năng. Hãy trở thành người tạo ra giá trị thay vì chỉ mong chờ được giúp đỡ.

• Tận dụng các dịp đặc biệt: Có thể sử dụng những dịp đặc biệt để gửi những lời chúc tốt đẹp và có thể đi kèm với các món quà nhỏ mang tính tượng trưng (dịp sinh nhật, 8/3, 20/10…). Một hành động quan tâm và có giá trị cũng giúp cho các mối quan hệ được củng cố và trở nên khăng khít hơn

4. Những Lưu Ý Quan Trọng

• Không lạm dụng: Đừng cố gắng quá mức hoặc quá vồ vập tạo dựng mối quan hệ một cách thiếu tự nhiên

  • Xây dựng mối quan hệ là quá trình lâu dài và cần có thời gian.

• Đôi khi sự chân thành đến từ việc thể hiện mình một cách tự nhiên, không gượng ép. Hãy là chính mình trong các mối quan hệ

• Chọn lọc: Bạn cũng nên biết cách ưu tiên các mối quan hệ, tập trung vào những mối quan hệ chất lượng, quan trọng với mục tiêu sự nghiệp thay vì quá dàn trải (một người có mối quan hệ chất lượng thì sẽ hơn 100 người quen xã giao, và những điều đó thực sự sẽ giúp cho bạn khi gặp khó khăn)

• Nên ưu tiên kết nối với người làm trong ngành nghề và có kinh nghiệm. Họ sẽ mang đến nhiều giá trị cho sự nghiệp của bạn.

  • Cần có sự cân bằng, không nên xây dựng quá nhiều mối quan hệ, nếu không sẽ làm cho các mối quan hệ bị hời hợt.

• Tránh tin đồn và thị phi: Luôn giữ thái độ chuyên nghiệp và cẩn trọng để không tham gia vào các cuộc tranh cãi, các câu chuyện đồn thổi tiêu cực làm ảnh hưởng tới uy tín bản thân

• Luôn khiêm tốn và cầu thị: Chấp nhận rằng bạn vẫn còn nhiều điều cần học hỏi và đừng bao giờ thể hiện một thái độ quá tự mãn hoặc kiêu căng trước mọi người

• Tôn trọng các mối quan hệ riêng tư: Không nên hỏi về thu nhập, đời tư hoặc khai thác các thông tin riêng tư khi bạn chưa thực sự đủ thân thiết và chưa được cho phép

• Cần giữ một sự riêng tư vừa đủ với đồng nghiệp và tránh những sự can thiệp quá sâu làm mọi người khó chịu, vì dù có thân thiết thì đôi khi cũng cần có một khoảng cách nhất định

• Giữ gìn các mối quan hệ: Các mối quan hệ cần được vun đắp và củng cố thường xuyên

  • Sau một thời gian tương tác hoặc chia sẻ, bạn có thể liên lạc để thể hiện sự quan tâm (dù có thể chỉ là một tin nhắn hỏi thăm)

• Nên luôn có sự linh hoạt để các mối quan hệ thêm khăng khít, những gì bạn làm và những phản hồi có được thể hiện sự thiện chí của bạn. Và một khi đã có những sự chân thành thì luôn có nhiều cách để duy trì và vun đắp hơn nữa cho các mối quan hệ.

5. Kết Luận

Xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp trong công việc là một quá trình liên tục và cần có sự kiên nhẫn, nỗ lực, luôn thể hiện được sự chân thành. Không chỉ đem lại nhiều cơ hội và hỗ trợ cho bản thân mà nó còn xây dựng một môi trường làm việc tốt đẹp, tích cực và hiệu quả hơn. Điều quan trọng là bạn hãy tạo những kết nối bền vững bằng sự tôn trọng, trung thực, luôn lắng nghe, học hỏi và quan tâm đến mọi người. Có một mạng lưới mối quan hệ tốt và một con người được yêu mến cũng sẽ mang lại cho bạn sự nghiệp và cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa hơn rất nhiều!